Ajo që duhet të dini patjetër për kolesterolin

Kolesteroli është një substancë yndyrore e pranishme në gjak, e cila prodhohet nga mëlçia, thelbësore për shumë funksione të trupit tonë, shkruan melarossa.it.

Kolesteroli, që i përket familjes së lipideve me trigliceridet është i përfshirë në proceset e tretjes si molekulë bazë për sintezën e kripërave biliare, merr pjesë në sintezën e vitaminës D, nxit ndërtimin e murit qelizor. Së fundi, prodhon substanca të nevojshme për jetën, si kortizoni dhe hormonet seksuale.

Prandaj, pjesa më e madhe e kësaj substance prodhohet vetë nga trupi ynë, por një pjesë mund të futet në trup përmes marrjes së ushqimeve të caktuara.

Nëse vlerat e kolesterolit në gjak zakonisht tejkalojnë një prag të caktuar, kjo mund të shkaktojë dëme të rëndësishme në trupin tonë, deri në shkaktimin e patologjive serioze.

Kolesteroli i lartë, si ta mposhtim atë

Shpesh dëgjojmë për “kolesterolin e mirë” dhe “kolesterolin e keq”, të cilat mund të sugjerojnë se ekzistojnë dy lloje të ndryshme.

Në realitet, ajo që është e ndryshme nuk është substanca, por mënyra se si ajo transportohet brenda trupit tuaj.

Meqenëse kolesteroli është një molekulë yndyre, për t’u transportuar në gjak duhet të mbyllet brenda mbështjellësve proteinikë, të quajtur lipoproteina, të cilat ekzistojnë lloje të ndryshme.

Lipoproteinat më të njohura janë HDL (i ashtuquajturi “kolesteroli i mirë”) dhe LDL (i ashtuquajturi “kolesteroli i keq”).

Kolesteroli që transportohet nga lipoproteinat HDL shpesh quhet, për hir të shkurtësisë, si HDL-C, që transportohet nga lipoproteinat LDL si LDL-C.

Kolesteroli i keq (LDL, lipoproteina me densitet të ulët) i transportuar në qarkullimin e gjakut tenton të vendoset në muret e arterieve, duke lehtësuar formimin e të ashtuquajturave “pllaka”.

Pllakat arteriosklerotike kufizojnë kalimin e gjakut në arterie, derisa të bllokohet plotësisht. Vetëkuptohet se sa më shumë pllakat të jenë të tepërta, aq më shumë rrezikohet gjendja fizike.

Kolesteroli i mirë (HDL, lipoproteina me densitet të lartë), nga ana tjetër, vepron si një “pastrues” i enëve të gjakut, pasi largon kolesterolin LDL nga arteriet dhe e kthen atë në mëlçi, duke i çliruar ato dhe duke lejuar që gjaku të rrjedhë normalisht.

Termat “i mirë” dhe “i keq”, pra, i referohen llojit të sjelljes që mbajnë HDL dhe LDL në udhëtimin e tyre në gjak drejt qelizave, jo vetë substancës.

Pastaj është një tjetër “lloj kolesteroli”, i quajtur kolesterol VLDL: është gjithmonë një lipoproteinë, por me përbërje dhe dendësi specifike. VLDL, në fakt, është akronimi i lipoproteinës me densitet shumë të ulët, që është “lipoproteina me densitet shumë të ulët”.

Karakteristika që e bën këtë lloj lipoproteine ​​të ndryshëm nga të tjerët rrjedh nga sasia më e madhe e triglicerideve në krahasim me atë të kolesterolit të transportuar.

Nivelet e tepërta të kolesterolit VLDL janë një tregues që nuk duhet nënvlerësuar: ato shoqërohen me hipertension arterial, i cili rrit më tej rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare.

Udhëzimet dhe diapazoni i vlerave

Por, cilat janë vlerat maksimale të kolesterolit të keq? Sipas udhëzimeve të fundit të Shoqatës Evropiane të Kardiologjisë, sasia e kolesterolit LDL duhet të mbetet brenda 70-100 mg.

Për të ulur më tej rreziqet, vlera e HDL duhet të jetë mbi 40 mg.

Në përgjithësi, kolesteroli total duhet të jetë ndërmjet 120 mg/dl dhe 220 mg/dl.

Ekziston edhe një indeks i rrezikut kardiovaskular (CRI) i matur si funksion i niveleve të kolesterolit në gjak: ai merret nga raporti midis kolesterolit të keq dhe atij të mirë.

Vlera e tij tenton të jetë më pak se 5,0 për burrat dhe 4,5 për gratë.

Burimi: Agjencia Telegrafike Shqiptare